Τα γιγάντια πάντα είναι μεγάλα, αξιολάτρευτα, ειρηνικά, και ζώα που μέχρι πρότινος κινδύνευαν από εξαφάνιση. 

Ευτυχώς, οι προσπάθειες διατήρησής τους έχουν συμβάλει στη σταθεροποίηση και σταδιακή αύξηση των πληθυσμών τους τα τελευταία χρόνια. Είναι, όμως, σημαντικό οι προσπάθειες αυτές να συνεχιστούν. 

Ας δούμε μερικές ενδιαφέρουσες αλήθειες σχετικά με τα γιγάντια πάντα:

1. Έχουν ιδιαίτερο καμουφλάζ

Το μοναδικό ασπρόμαυρο τρίχωμα του γιγάντιου πάντα το βοηθά να γίνεται ένα με το περιβάλλον του. Ναι, καλά διαβάσατε. Μπορεί τα χρώματα του πάντα να μην ταιριάζουν με τις πράσινες αποχρώσεις των δασών στα οποία ζουν, αλλά από μεγάλη απόσταση είναι δύσκολο για τους θηρευτές να τα ξεχωρίσουν ανάμεσα στα δέντρα. 

Τα γιγάντια πάντα ζουν σε χιονισμένες περιοχές τον χειμώνα, και σε θερμά κλίματα το καλοκαίρι. Επομένως, το ασπρόμαυρο τρίχωμά τους είναι ένα είδος εξελικτικού συμβιβασμού. Το ανοιχτόχρωμο τρίχωμα είναι καλό για να κρύβονται σε χιονισμένα περιβάλλοντα, ενώ τα σκούρα μάτια, αυτιά, και άκρα τους, τα βοηθούν να κρύβονται στις σκιές όταν έχει ήλιο.

2. Είναι σίγουρα αρκούδες;

Από επιστημονικής απόψεως, τα πάντα είναι αρκούδες. Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες δεν οδηγήθηκαν εύκολα σε αυτό το συμπέρασμα. Για πολλά χρόνια, οι ειδικοί δεν ήταν σίγουροι για το πώς να ταξινομήσουν τα γιγάντια πάντα. Αντίθετα με τα άλλα είδη αρκούδων, τα πάντα δεν είναι παμφάγα αλλά φυτοφάγα, καθώς τρώνε μόνο φυτά, όπως μπαμπού. Επομένως, για χρόνια, οι επιστήμονες κατηγοριοποιούσαν τα γιγάντια πάντα μαζί με τα ρακούν και τα κόκκινα πάντα. 

Τελικά, κατά τη δεκαετία του 1990, εκτενής μοριακή έρευνα έδειξε ότι τα γιγάντια πάντα συγγενεύουν στενά με τις αρκούδες, ενώ διαφοροποιούνται από δύο βασικά χαρακτηριστικά: τη διατροφή τους, και τους αντίχειρές τους που τα βοηθούν να πιάνονται από μπαμπού. 

3. Τα μάτια τους είναι παρόμοια με των γατών 

Τα πάντα, όπως και οι γάτες, διαθέτουν κάθετες κόρες στα μάτια. Η ονομασία τους στην Κίνα daxiaongmao σημαίνει “γιγάντια αρκούδα-γάτα”. Τα μάτια τους τούς παρέχουν τη δυνατότητα να βλέπουν εξαιρετικά στο σκοτάδι, κάτι που τα βοηθά να βρίσκουν την τροφή τους τη νύχτα.

4. Πώς πήραν το όνομά τους

Η επιστημονική ονομασία των γιγάντιων πάντα Ailuropoda melanoleuca, που σημαίνει ασπρόμαυρα ζώα με πόδια γάτας. Η κοινή ονομασία “γιγάντιο πάντα” προέκυψε επειδή οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι διέθετε παρόμοια ανατομία των ποδιών και διατροφή με το κόκκινο πάντα, το οποίο είχε ανακαλυφθεί πριν από 50 χρόνια. Λόγω των ομοιοτήτων των δύο ειδών, θεωρήθηκε ότι ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Παρόλο που γενετικοί έλεγχοι τα επόμενα χρόνια οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι τα δύο είδη δεν συγγενεύουν, τα ονόματα παρέμειναν. 

5. Κολυμπούν και σκαρφαλώνουν πολύ επιδέξια

Παρά το μεγάλο μέγεθος και τα κοντά τους πόδια, τα γιγάντια πόδια είναι εξαιρετικά στο κολύμπι και στο σκαρφάλωμα. Μπορούν να σκαρφαλώνουν σε υψόμετρο 3,9 χιλιομέτρων, συνήθως για να φτάσουν τα μπαμπού που βρίσκονται ψηλότερα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς όσο πιο ψηλά πάνε, τόσο πιο χαμηλές είναι οι θερμοκρασίες. 

Επίσης, μπορούν να σκαρφαλώνουν στα δέντρα χρησιμοποιώντας τα νύχια τους και το κεφάλι τους ώστε να στηρίζονται στους κορμούς και να σπρώχνουν το σώμα τους προς τα πάνω. 

Επιπλέον, κολυμπούν εξαιρετικά, και μπορούν έτσι να ξεφεύγουν από τους θηρευτές όταν νιώθουν ότι απειλούνται. Δεν τείνουν να βουτούν κάτω από την επιφάνεια του νερού, αλλά απολαμβάνουν να πλατσουρίζουν στο δροσερό νερό όσο λιώνουν τα χιόνια του χειμώνα. 

6. Τρώνε κυρίως ένα πράγμα

Οι περισσότερες αρκούδες είναι παμφάγες και τρώνε καρπούς, σπόρους, φυτά, λουλούδια, μέλι, έντομα, και μικρά θηλαστικά. Οι πολικές αρκούδες είναι οι πιο σαρκοφάγες, καθώς τρέφονται κυρίως με ψάρι και φώκιες. Όσο για τα γιγάντια πάντα, βασίζονται εξ’ ολοκλήρου στα φυτά, και κυρίως στο μπαμπού. Η δίαιτά τους αποτελείται κατά 99% από μπαμπού και φύλλα. Πολύ σπάνια μπορεί να φάνε άλλα λαχανικά που βρίσκουν, όπως καμιά κολοκύθα, ή φασόλια. Επίσης, υπάρχουν σπάνιες καταγραφές πάντα που έχουν φάει έντομα και μικρά θηλαστικά. 

Τα πάντα αφιερώνουν μέχρι και 16 ώρες την ημέρα τρώγοντας μπαμπού, τα οποία ξεριζώνουν από το έδαφος με τα επιδέξια πόδια τους. Το πεπτικό τους σύστημα δεν έχει εξελιχθεί κατάλληλα ώστε να ταιριάζει στη χορτοφαγική διατροφή τους, καθώς εξακολουθεί να μοιάζει πολύ με αυτό των σαρκοφάγων αρκούδων. Παρότι τρέφονται κυρίως με μπαμπού, αυτό δεν είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να καταναλώνουν μέχρι και 12 κιλά την ημέρα για να χορτάσουν. 

7. Όταν δεν τρώνε, κοιμούνται

Πολλοί/ές από εμάς μπορούμε να ταυτιστούμε με τα γιγάντια πάντα, καθώς τα δύο αγαπημένα τους χόμπι είναι το φαγητό και ο ύπνος. Αντίθετα με τους ανθρώπους, τα πάντα δεν κοιμούνται πολλές ώρες συνεχόμενα, αλλά προτιμούν να παίρνουν μικρούς υπνάκους κατά τη διάρκεια της ημέρας, που διαρκούν 2-4 ώρες. Από τις 24 ώρες της ημέρας, τα γιγάντια πάντα περνούν 12-16 ώρες τρώγοντας, και τις υπόλοιπες 8-12 κοιμούνται. Τα πάντα τείνουν να κοιμούνται είτε ξαπλωμένα ανάσκελα, είτε κουλουριασμένα στο πλάι. 

8. Δεν πέφτουν σε χειμερία νάρκη

Οι αρκούδες είναι διάσημες για το ότι πέφτουν σε χειμερία νάρκη, βρίσκοντας ένα ζεστό σημείο και γεμίζοντας την κοιλιά τους με φαγητό για να περάσουν τους κρύους μήνες. Τα γιγάντια πάντα, όμως, δεν τρώνε κρέας όπως οι άλλες αρκούδες οι οποίες αντλούν το 60-90% της ενέργειάς τους από το φαγητό τους. Αντίθετα, λαμβάνουν λιγότερο από το 20% της δυνατής θερμιδικής ισχύος από τα μπαμπού, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να φάνε αρκετά ώστε να αντέξουν να κοιμηθούν για μήνες. Όταν η θερμοκρασία πέφτει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τα πάντα κατεβαίνουν στα πιο χαμηλά υψόμετρα για να προστατευτούν από τα στοιχεία της φύσης και να αποφύγουν τα πιο κρύα σημεία του δάσους. 

9. Αποτελούν σημαντικό πολιτισμικό σύμβολο

Τα πάντα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Κινεζικής κουλτούρας και παράδοσης. Εμφανίζονται στην τέχνη, στη λογοτεχνία και στη μυθολογία, συμβολίζοντας τη δύναμη και τη γενναιότητα, ενώ ταυτόχρονα θεωρούνται ευγενικά και ειρηνικά, αντανακλώντας τις παραδοσιακές κινέζικες αξίες. 

Η λεγόμενη διπλωματία των πάντα είναι η πρακτική της Κίνας να δωρίζει πάντα σε άλλες χώρες συμβολίζοντας την καλή επικοινωνία μεταξύ τους, με σκοπό να ενισχύσει τις διπλωματικές τους σχέσεις. Αυτό ξεκίνησε από τη Δυναστεία των Τανγκ, πριν από 1.000 χρόνια, όταν η αυτοκράτειρα Wu Zeitan έστειλε ένα ζεύγος πάντα στην Ιαπωνία. Τα τελευταία χρόνια η πρακτική αυτή έχει εξελιχθεί από το να δωρίζουν πάντα στο να δανείζουν αιχμάλωτα πάντα σε ζωολογικούς κήπους άλλων χωρών, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την εύρεση πόρων για τη συνεχιζόμενη προστασία του είδους. 

10. Θεωρούνται ζωντανά απολιθώματα

Τα γιγάντια πάντα αποτελούν ένα από τα λίγα είδη που θεωρούνται ζωντανά απολιθώματα, καθώς δεν έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα μέσα στα εκατομμύρια χρόνια που ζουν στη γη. Η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει εμφανίσει το είδος μέσα στα χρόνια είναι απλά ότι μεγάλωσε σε μέγεθος, καθώς τα προϊστορικά πάντα είχαν μήκος μόλις ένα μέτρο, ενώ σήμερα μπορούν να φτάσουν τα 1,9 μέτρα. Η ανακάλυψη απολιθωμάτων πάντα στις αρχές του 2000 αποκάλυψε ότι, εκτός από το μέγεθός τους, τα οστά, τα δόντια, και τα κρανία τους είναι αρκετά παρόμοια σήμερα με το πώς ήταν πριν από εκατομμύρια χρόνια.